Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης των Πτώσεων χθες (1η ημέρα του φθινοπώρου όπως κάθε χρόνο)και είναι ευκαιρία να αναφερθούμε στις πτώσεις μέσα στο οικιακό περιβάλλον που αποτελούν την κύρια αιτία πρόκλησης οστεοπορωτικών καταγμάτων σε άντρες και γυναίκες άνω των 65 ετών με οστεοπόρωση. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε και να εφαρμόζουμε κάποιους απλούς κανόνες ασφαλείας στο σπίτι προκειμένου να μειώσουμε στο ελάχιστο την πιθανότητα πτώσης ατόμων που πάσχουν από οστεοπόρωση ή άλλα νοσήματα που προκαλούν μειωμένη οστική πυκνότητα.

Οι κανόνες αυτοί είναι οι ακόλουθοι :

·         ΣΤΗΝ ΤΟΥΑΛΕΤΑ

1.       Τοποθετήστε ένα αντιολισθητικό χαλάκι ή ελαστικό πατάκι στην είσοδο για ασφαλή είσοδο και έξοδο καθώς και στο εσωτερικό της τουαλέτας για ασφαλή μετακίνηση.

2.       Τοποθετήστε στηρικτικές μπάρες στους τοίχους γύρω από το λουτρό.

3.       Αντικαταστήστε τα γυάλινα εξαρτήματα του λουτρού με πλαστικά.

4.       Τοποθετήστε ένα ανυψωτικό λεκάνης ειδικά για υπερήλικα άτομα ή για άτομα που έχουν πρόσφατα υποβληθεί σε ορθοπαιδική επέμβαση στα κάτω άκρα.

5.       Τοποθετήστε ένα μικρό φωτάκι νυκτός στο μπάνιο.

·         ΣΤΙΣ ΣΚΑΛΕΣ

1.       Να έχετε τις σκάλες πάντα ελεύθερες από άχρηστα αντικείμενα (κουτιά κτλ)

2.       Φροντίστε οι σκάλες να έχουν επαρκή φωτισμό (διακόπτες στις δύο άκρες της σκάλας ή  λάμπες που ανάβουν αυτόματα με ανίχνευση κίνησης).

3.       Φροντίστε αν υπάρχουν χειρολαβές και στις δύο πλευρές της σκάλας καθώς και φωσφορίζουσες ταινίες που θα καθοδηγούν τον ηλικιωμένο.

4.       Επιδιορθώστε άμεσα οποιαδήποτε βλάβη εμφανιστεί στην σκάλα.

·         ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ

1.       Καθαρίστε άμεσα και επαρκώς οποιοδήποτε υγρό ή τρόφιμο πέσει στο δάπεδο.

2.       Να διατηρείτε το φαγητό και τα οικιακά σκευή σε σημεία που προσεγγίζονται εύκολα.

3.       Απομακρύνετε όλα τα μη αντι-ολισθητικά πατάκια από το δάπεδο της κουζίνας.

4.       Χρησιμοποιείτε αντιολισθητικό καθαριστικό δαπέδου στην καθαριότητα.

·         ΣΤΟ ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΟ

1.       Τοποθετήστε το φωτιστικό και το τηλέφωνο σε ένα χαμηλό τραπεζάκι δίπλα ακριβώς στο κρεβάτι.

2.       Απομακρύνετε άχρηστα αντικείμενα από το δάπεδο του δωματίου.

3.       Να έχετε ένα νυχτερινό φωτάκι αναμμένο στο ενδιάμεσο στης απόστασης μεταξύ του υπνοδωματίου και του μπάνιου.

4.       Το κρεβάτι να είναι σε τέτοιο ύψος ώστε ο ηλικιωμένος να ξαπλώνει και να σηκώνεται με άνεση.

Ακολουθώντας τους ανωτέρω απλούς κανόνες μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε την πιθανότητα πτώσης ενός ηλικιωμένου ανθρώπου στο σπίτι μας, και να εκμηδενίσουμε τον κίνδυνο κάποιου παθολογικού οστεοπορωτικού κατάγματος.

Τα ιατρεία Γαλατσίου και Κολωνακίου θα παραμείνουν κλειστά από τις 11/6/2014 έως και τις 13/6/2014 λόγω συμμετοχής του ιατρού στο διεθνές Ιατρικό Συνέδριο της EULAR στο Παρίσι.

Η ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ 27

Η Οστεοπόρωση αποτελούσε πάντοτε μια δύσκολα αντιμετωπίσιμη παθολογική οντότητα για τους ιατρούς ενώ η θεραπεία της συνιστούσε ανέκαθεν μια πηγή σημαντικών εξόδων για τον κρατικό προϋπολογισμό. Ως οστεοπόρωση καλούμε την παθολογική κατάσταση μειωμένης οστικής πυκνότητας του σκελετού μας σε συνάρτηση με αναλογικά αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Δεν αποτελεί ουσιαστικά μια νόσο αλλά μια αναπόφευκτη εκφυλιστική κατάσταση του οργανισμού μας προϊούσης της ηλικίας και της φυσιολογικής γήρανσης του σκελετού.

            Τα κατάγματα λόγω οστεοπόρωσης θεωρούνται παθολογικά διότι προέρχονται από άσκηση βίας χαμηλής ενεργείας με συνηθέστερη αιτία τις πτώσεις που είναι συχνότερες στους ηλικιωμένους ασθενείς. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο το 1/3 των ατόμων άνω των 65 ετών υπόκεινται σε πτώσεις εκ των οποίων 5% καταλήγουν σε κατάγματα (με συχνότερα τα κατάγματα ισχίου που είναι και τα πιο δαπανηρά στην αντιμετώπισή τους).

            Με βάση νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα που ανακοινώθηκαν στο  Παγκόσμιο Συνέδριο της Διεθνούς Οργάνωσης για την Οστεοπόρωση (IOF),  που έλαβε χώρα στην Σεβίλλη της Ισπανίας (IOF) τον περασμένο μήνα, περίπου 8,9 εκατομμύρια κατάγματα συμβαίνουν κάθε χρόνο στον πλανήτη (αντιστοιχεί σε συχνότητα περίπου 1000 καταγμάτων την ώρα !) με τα 2/3 των καταγμάτων να συμβαίνουν στις γυναίκες.  Ειδικά στην Ευρώπη σημειώνεται ποσοστό καταγμάτων μεγαλύτερο του 1/3 του συνόλου παγκοσμίως. Την τελευταία δεκαετία έχει παρατηρηθεί μια ραγδαία αύξηση του αριθμού των οστεοπορωτικών καταγμάτων κυρίως στον Δυτικό κόσμο κάτι που εξηγείται από την αύξηση του μέσου όρου ζωής σε συνδυασμό με την καθιστική ζωή και έλλειψη φυσικής άσκησης που είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του σύγχρονου τρόπου ζωής. Αξιοσημείωτη επίσης είναι και η σημαντική αύξηση της νοσηρότητας και θνησιμότητας της νόσου. Το 2010 ο αριθμός των θανάτων στην Ευρώπη που είχαν σαν βασική αιτία τα οστεοπορωτικά κατάγματα ξεπέρασε τις 43.000 με τα κατάγματα του ισχίου να αποτελούν το 50 % του ανωτέρω αριθμού. Στην Ελλάδα το 2010 η συχνότητα των καταγμάτων ισχίου ήταν περίπου 140/100.000 πληθυσμού, κατατάσσοντας την στην καλύτερη 1η δεκάδα της Ευρωπαϊκής ένωσης.

            Τι γίνεται όμως με την διάγνωση και αντιμετώπιση της νόσου; Ακρογωνιαίος λίθος της διάγνωσης της οστεοπόρωσης είναι η μέτρηση της οστικής πυκνότητας η οποία πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο σε άντρες και γυναίκες άνω των 60 ετών. Ο ελάχιστος αριθμός μετρητών οστικής πυκνότητας που πρέπει να έχει ένα κράτος για να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες παρακολούθησης (screening) του πληθυσμού είναι 10,6 μετρητές/ εκατομμύριο πληθυσμού. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την δεύτερη θέση πανευρωπαϊκά με ποσοστό περίπου 38 μετρητές/ εκατομμύριο. Αυτό δικαιολογεί και τον συγκριτικά μικρό χρόνο αναμονής για μέτρηση οστικής πυκνότητας (περίπου 11 ημέρες, 9η θέση στην Ευρώπη των 27) σε σχέση με τον πανευρωπαϊκό μέσο όρο που φτάνει τις 29 ημέρες.

            Σημαντικός προγνωστικός δείκτης οστεοπόρωσης αποτελεί και η 10-ετης πιθανότητα κατάγματος, δηλαδή η πιθανότητα να υποστεί ένας ασθενής οστεοπορωτικό κάταγμα την επόμενη δεκαετία μετά από την μέτρηση. Με βάση αποτελέσματα έρευνας που ανακοινώθηκε στο ανωτέρω Συνέδριο ο δείκτης αυτός καθορίζεται τόσο από τις εργαστηριακές εξετάσεις του ασθενούς για την μέτρηση της οστικής πυκνότητας. όσο και από την γεωγραφική θέση καθώς παρατηρείται μια καλύτερη προγνωσιμότητα στην Νότια σε σχέση με την Βόρεια Ευρώπη κάτι που μπορεί να αιτιολογηθεί από την θετική επίδραση του ηλιακού φωτός στα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα, μιας βιταμίνης με καθοριστικό ρόλο στην οστική πυκνότητα.

            Αναφορικά με τη συνολικές κρατικές δαπάνες  για την αντιμετώπιση των οστεοπορωτικών καταγμάτων ανήλθε στην χώρα μας, με βάση τα στοιχεία του 2010 στα 680 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί σε περίπου 60 ευρώ ανά άτομα, χαμηλότερα από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο (75 ευρώ/ άτομο), στοιχείο που σε συνδυασμό με τα προαναφερθέντα συνηγορεί στο συμπέρασμα ότι στην χώρα μας υπάρχει υψηλό επίπεδο παρακολούθησης και πρόληψης της οστεοπόρωσης, ιδίως στις γυναίκες, και υπάρχει καλή συμμόρφωση στην λήψη της συνταγογραφούμενης αγωγής από τους ασθενείς παρά τη δύσκολη οικονομικά περίοδο που περνάμε.

Τα ιατρεία Γαλατσιου και Κολωνακιου θα παραμείνουν κλειστά απο τις 2/4/2014 εώς και τις 4/4/2014 λόγω συμμετοχής του ιατρού στο διεθνές Ιατρικο Συνέδριο της ΙΟF - ESCEO 2014 στην Σεβιλλη, Ισπανία. Σύντομα θα δημοσιευτούν στο blog και τα βασικότερα συμπεράσματα του Συνεδρίου καθώς και όλα τα νεότερα δεδομένα σχετικά με την οστεοπόρωση και την οστεοαρθριτιδα.